ترکیه در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر انجام داده و ظرفیت انرژی سبز این کشور سریع‌تر از حد انتظار افزایش یافته است؛ امری که امنیت انرژی ترکیه را تقویت کرده و وابستگی آن به واردات انرژی را کاهش داده است.
دولت از اوایل دهه ۲۰۰۰ تلاش زیادی برای تنوع‌بخشی به ترکیب انرژی کشور انجام داده و از بسیاری از کشورهای منطقه جلوتر حرکت کرده است. هدف ترکیه دستیابی به انتشار خالص صفر گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۳ است، این هدف به صورت توامان با تمرکز جدی بر استقلال انرژی و کاهش وابستگی به دیگر کشورها دنبال می شود.
طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، ترکیه طی دهه گذشته سیاست‌هایی را برای نوسازی، آزادسازی و افزایش ظرفیت تولید داخلی به اجرا گذاشته تا سبد انرژی خود را متنوع‌تر کند. در نتیجه، تولید برق از منابع تجدیدپذیر در ترکیه طی ۱۰ سال گذشته سه برابر شده و دولت هم‌اکنون در حال احداث نخستین نیروگاه هسته‌ای کشور است.
در ماه ژانویه امسال( دی ماه ۱۴۰۳)، اندیشکده Ember Energy گزارش داد که ظرفیت انرژی خورشیدی ترکیه طی دو و نیم سال گذشته دو برابر شده و از هدف تعیین‌شده دولت برای سال ۲۰۲۵ فراتر رفته است.
از ژوئیه ۲۰۲۲ تاکنون، ۹۴ درصد از این رشد ناشی از نصب نیروگاه‌های خورشیدی خودمصرفی بوده است. ظرفیت انرژی خورشیدی کشور از ۹.۷ گیگاوات به بیش از ۱۹ گیگاوات تا پایان سال ۲۰۲۴ افزایش یافته و اکنون حدود ۶ درصد از کل برق ترکیه را تأمین می‌کند.
افزایش سریع ظرفیت خورشیدی باعث صرفه‌جویی چشمگیر در هزینه واردات انرژی شده است. طبق گزارش Ember، بین ژوئیه ۲۰۲۲ تا دسامبر ۲۰۲۴، تولید ترکیبی انرژی خورشیدی و بادی از واردات ۱۵ میلیارد دلار گاز طبیعی جلوگیری کرده و به تقویت استقلال انرژی ترکیه و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمک کرده است.
در حال حاضر، پروژه‌های برنامه‌ریزی‌شده ترکیه با ظرفیت ۳۳ گیگاوات در بخش انرژی‌های خورشیدی و بادی همراه با سیستم‌های ذخیره‌سازی، بسیار فراتر از هدف ۲.۱ گیگاواتی دولت برای سال ۲۰۳۰ است و چشم‌انداز رشد پایدار این بخش را نشان می‌دهد.
مجموع ظرفیت نصب‌شده برق ترکیه به حدود ۱۲۰.۸ گیگاوات رسیده که نیروگاه‌های برق‌آبی با سهمی نزدیک به ۲۷ درصد در صدر ترکیب انرژی کشور قرار دارند.
گاز طبیعی حدود ۲۵ گیگاوات (۲۵ درصد) از کل ظرفیت را تشکیل می‌دهد، در حالی که خورشیدی ۲۴ گیگاوات، انرژی بادی نزدیک به ۱۴ گیگاوات و زغال‌سنگ داخلی ۱۱ گیگاوات سهم دارند.
طبق برنامه ملی انرژی، تقاضای برق ترکیه تا سال ۲۰۳۰ به ۴۵۵ تراوات‌ساعت و تا سال ۲۰۳۵ به ۵۱۰ تراوات‌ساعت خواهد رسید که برای تأمین آن به ۱۷ گیگاوات ظرفیت اضافی تا سال ۲۰۳۰ و ۲۷ گیگاوات تا سال ۲۰۳۵ نیاز است.
بخش انرژی بادی ترکیه نیز به‌تدریج در حال گسترش است؛ با سرمایه‌گذاری ۱.۳ میلیارد دلاری در سال گذشته که ۱.۳ گیگاوات ظرفیت جدید بادی را ایجاد کرده است. انجمن انرژی بادی ترکیه پیش‌بینی می‌کند این رقم در سال ۲۰۲۵ به ۱.۵ میلیارد دلار با ۱.۵ گیگاوات ظرفیت جدید برسد.
در سال‌های آینده، انتظار می‌رود ترکیه توسعه بازار هیدروژن سبز و وسایل نقلیه برقی (EV) را با تکیه بر موفقیت در تنوع‌بخشی انرژی خود ادامه دهد. اتحادیه اروپا اخیراً پروژه‌ای به ارزش ۳.۲۲ میلیون دلار برای کمک به ترکیه در توسعه بخش سبز و کم‌کربن در همکاری با شرکت دولتی BOTAS آغاز کرده است. این برنامه با عنوان «تقویت تولید هیدروژن سبز و کم‌کربن در ترکیه» با هدف افزایش توان نهادی و تخصص در سراسر بخش انرژی کشور طراحی شده است.
صنعت خودروهای برقی ترکیه نیز امسال رشد قابل توجهی داشته و از بلژیک پیشی گرفته تا به چهارمین بازار بزرگ فروش خودروهای برقی در اروپا تبدیل شود.
فروش خودروهای برقی در ترکیه در ماه ژوئن بیش از سه برابر شد و به ۲۵,۶۴۶ دستگاه رسید، در حالی که در ژوئن ۲۰۲۴ تنها ۸,۰۳۲ دستگاه بود؛ طبق داده‌های انجمن توزیع‌کنندگان و تحرک‌پذیری خودرو ترکیه. این رشد سریع عمدتاً به دلیل مالیات ویژه مصرف (ÖTV) دولت بوده است. این مالیات هم‌زمان با عرضه نخستین خودروی شرکت محلی TOGG، مدل T10X کراس‌اور در سال ۲۰۲۳ معرفی شد و شرکت‌های دیگر را نیز به ورود به بازار تشویق کرد.
بازار انرژی‌های تجدیدپذیر ترکیه اکنون بیش از هر زمان دیگری در حال شکوفایی است؛ با سیاست‌های حمایتی دولت، پشتیبانی اتحادیه اروپا و سرمایه‌گذاری‌های فزاینده بخش خصوصی.