نفتون: کسب تندیس برنزین و تقدیرنامه 6 ستاره مدیریت دارایی های فیزیکی در چهارمین سال پیاپی مراسم جایزه ملی مدیریت دارایی فیزیکی، پالایشگاه چهارم مجتمع گاز پارس جنوبی دلیل فعالیت هایی است که در سالیان گذشته در این پالایشگاه انجام شده است که می تواند نمونه مناسبی برای سایر بخش های صنعت در این راستا باشد.
جایزه ملی مدیریت دارایی های فیزیکی در سال 93 آغاز به کار نموده و رسالت این نهاد، ارزیابی وضعیت موجود در سازمان های تجهیز محور در خصوص مدیریت دارایی ها و ارائه راهکار و گزارش اصلاحی است.
دارایی های فیزیکی آیتم ها، اشیاء و تجهیزاتی هستند که برای یک سازمان ارزش بالقوه یا بالفعل دارند، خصوصا تجهیزاتی که برای تولید به کار می روند، در این دامنه قرار می گیرند و مدیریت این دارایی ها مجموعه فعالیت های هماهنگی است که یک سازمان در طی چرخه عمر دارایی فیزیکی انجام می دهد و منجر به تولید ارزش از آن ها می شود.
به بیانی ساده تر یعنی از زمان احساس نیاز به دارایی فیزیکی ( تجهیز) تا زمان اسقاط و نیاز دوباره به تجهیز جایگزین و توجه به تمامی مراحل تجهیز اعم از طراحی یا خریداری، نصب، بهره برداری، نگهداری و تعمیرات و اصلاحات "چرخه عمر تجهیز" می گویند و هر کاری که در هر مرحله از این چرخه باعث تولید ارزش بیشتر از تجهیز شود " مدیریت دارایی های فیزیکی" است؛ پس واحدهای مهندسی، تعمیرات، بهره برداری، خرید، انبارش، پشتیبانی، ایمنی و بیشتر بخش های سازمان مستقیماً در حال مدیریت دارایی های فیزیکی هستند.
نکته مهم اینجاست که این اشتباه وجود دارد که برخی تعمیرات را همان مدیریت دارایی های فیزیکی عنوان می کنند در حالیکه تعمیرات بخشی از مدیریت دارایی های فیزیکی است. همچنین نباید این ساز و کار با ایزوها یکسان در نظر گرفته شود. در واقع ایزوها معمولاً مجموعه هایی از الزامات هستند که یک سطح حداقلی را در یک موضوع خاص مشخص می نمایند ولی مدیریت دارایی های فیزیکی اقداماتی است در جهت تعالی در به کارگیری و صیانت از دارایی های فیزیکی.
از طرفی این پروژه RCM نیز نیست. RCM یعنی نگهداشت مبتنی بر قابلیت اطمینان. در این روش خبره های پالایشگاه درباره هر حالت خرابی که ممکن است برای یک تجهیز خاص اتفاق بیافتد، تصمیم می گیرند و آن را مدیریت می کنند و نتایج آن می تواند تغییر در PMها، بازطراحی، پایش وضعیت، الزامات جدید برای خرید قطعه و ... باشد.
همچنین مدیریت دارایی های فیزیکی با بررسی چالش های کارکنان و روابط بین واحدی و با بهره گیری از برنامه ریزی و زمان بندی صحیح کارها، در تسهیل اجرای فعالیت ها نقش مؤثری دارد. برای مثال مدیریت دارایی های فیزیکی به دنبال حذف و بهبود PM هایی است که زائد هستند و یا برقراری سیستم نرم افزاری که ورود اطلاعات و بررسی داده ها را تسهیل کند. البته در حین پروژه تا زمان استقرار کارها کمی افزایش می یابند.
اما هدف از استقرار این مدیریت در پالایشگاه چیست؟ در واقع ما با این کار به دنبال کاهش خطرات ایمنی، کاهش خطرات زیست محیطی، کاهش خرابی و افزایش تولید و سودآوری هستیم. همچنین پرهیز از انجام فعالیت های تعمیراتی بیهوده، شناسایی خرابی های پرتکرار و جلوگیری از تکرار آن، کاهش زمان مورد نیاز برای انجام تعمیرات و بازنگری PM و CM از دیگر اهداف در حال پیگیری در پالایشگاه چهارم پارس جنوبی در قالب مدیریت دارایی های فیزیکی است.
فازهای 6 و 7 و 8 پارس جنوبی با استقرار و اجرای این روش مدیریتی دارای قابلیت اطمینان بیشتر در زمان طراحی و خرید خواهد بود و فرآیندهای پشتیبانی از دارایی های فیزیکی بهینه شده و باعث کاهش خواب سرمایه می شود.
اما هدف اصلی پروژه که به مدت 15 ماه و با عنوان " استقرار مدیریت دارایی های فیزیکی در پالایشگاه چهارم" اجرا شد. ارتقای سطح مدیریت دارایی های فیزیکی پالایشگاه چهارم و آموزش افراد مختلف در کل مجتمع بود که این مسیر را در غیاب مشاور ادامه دهند و بعد از چند سال اولین شرکت متعالی ایران در مدیریت دارایی های فیزیکی را به عنوان یک الگو برای همه صنایع معرفی کند.
در این پروژه در بخش های مختلف ارزیابی و تدوین نقشه راه مدیریت دارایی های فیزیکی پالایشگاه چهارم و تدوین روش های اجرایی، اسناد و مستندات مورد نیاز صورت گرفت. همچنین به تدوین سیاست و استراتژی های کلان مدیریت دارایی های فیزیکی و مطالعه هزینه های چرخه عمر LCC ( 2 تجهیز منتخب) واجرای نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان RCM (5 تجهیز منتخب) از بخش های دیگر اجرایی در این پروژه است.
از طرفی در سایر بخش ها به تعیین و بازنگری شاخص های کلیدی عملکرد، مدیریت انبار و قطعات یدکی الگوگیری Benchmarking و برگزاری دوره های آموزشی ( 66 روز) پرداخته می شود.
البته ما در ابتدای مسیر تعالی در مدیریت دارایی های فیزیکی قرار داشته و پروژه های اجرا شده تا کنون عموما به شکل پایلوت بوده است و باید توسعه یابد. در آینده می بایست تعداد بیشتر پروژه های مبتنی بر تجهیز، مدیریت کار، تعالی مدیریت، تعمیرات اساسی، بهبود فرآیندهای مدیریت کالا، مطالعات اقتصادی تصمیمات مبتنی بر تجهیز، مدیریت استراتژی و منابع انسانی و مدیریت عملکرد اجرا شود.
ادامه این مسیر بر اساس نقشه راه تدوین شده برای پالایشگاه چهارم در 3 سال آینده موقعیت این پالایشگاه را به عنوان پیشتاز در تعالی مدیریت دارایی های فیزیکی در صنعت نفت تثبیت خواهد نمود.
نویسنده: بهزاد سالاری، مدیر پالایشگاه چهارم پارس جنوبی